හැදින්වීම

සිගීරියේ මූලාරම්භය පිළිබඳ පුරා කථා

                                            ශ්රිර ලංකාවේ පුරාණ ඵෙතිහාසික වංශ කතාවක් වූ මහා වංශ‍යෙහි කාශ්යලප විස්තර වන්නේ ධාතුසේන රජුගේ පුත්රgයා වශයෙනි. කාශ්ය‍ප තම පියා ධාතුසේන රජු පණ පිටින් බිත්තියකට බැඳ ජීවිතක්ෂයට පත් කොට තම සහෝදරයා වූ මොග්ගල්ලානට උරුමව තිබූ රජකම පැහැර ගත්තේය. මොග්ගල්ලාන යනු රජුගේ අග බිසවගේ පුත්රියාය. මොග්ගල්ලාන ඉන්දියාවට පලා ගියේ තම සහෝදරයා වූ කාශ්යයප විසින් ඝාතනය කරනු ලැබේය යන බියෙනි. ඵහෙත් කාශ්යදපගෙන් පලි ගන්නා බවට ඔහු ශපත කළේය. ඔහු ආපසු ලංකාවට පැමිණ තමනට උරුම රාජ්යහය ලබා ගන්නෙමැයි අදහසින් ඉන්දියාවේ සිට සේනා සංවිධානය කළේය.

මොග්ගල්ලානගේ ආපසු පැමිණීම නියත වශයෙන්ම සිදු වන බව සිතූ කාශ්යසප සීගිරිය බලකොටුවක් වශයෙන් තෝරා ගෙන ඵහි මතුයෙහි මාළිගාවක් ද ඉදි කළේය. මොග්ගල්ලාන ආපසු පැමිණ යුද්ධ ප්රමකාශ කළේය. යුද්ධය කෙරීගෙන යන අතර තුරේදී කාශ්යුපගේ හමුදාව ඔහු තනි කළේය. කාශ්යකප තම කඩුව මත ඇද වැටී සිය දිවි හානි කර ගත්තේය. පුරාවෘත්තවල සහ ජනප්ර වාදවල සඳහන් වන අන්දමට ඵ් පුවත මෙසේය "කාශ්ය්ප තම යුද හස්තියා සටන් කිරීමට සුදුසු ස්ථානයක් සොයා වෙනත් තැනකට මෙහෙය වූ විට ඔහුගේ හමුදාව ඵය වරදවා තේරුම් ගත්තේ කාශ්යථප පැරදී පසු බසින ලෙසිනි" ඉන් පසු ඔහුගේ හමුදාව කාශ්යඵප සම්පූර්ණයෙන්ම තනි කොට පලා ගියහ. මොග්ගල්ලාන තම අගනුවර ලෙස අනුරාධපුරය තෝරා ගත්තේය. සීගිරිය ආරාම සංකීර්ණයක් බවට පත් විය.

                     වෙනත් කතාන්දරවලින් කියවෙන්නේ සීගිරියේ මුල් නිමැවුම් කරු ධාතුසේන රජු බවත් තම පිය රජු සිහිවීම පිණිස කාශ්යාප ඵහි වැඩ කටයුතු නිම කළ බවත්ය. කාශ්යමප රජු විනෝදකාමියෙකු මෙන්ම සීගිරිය විනෝද මාළිගාවක් ලෙස ඉදි වූ බවත් වෙනත් කතාන්දරයකින් කියවෙයි. කාශ්යේපගේ අවසාන ඉරණම පිළිබඳව තිබෙන තොරතුරු අස්ථීරය. සමහර ප්රකවාදවල කියවෙන්නේ කාශ්ය පගේ අනියම් බිරියක විසින් වස දීමෙන් ඔහු ඝාතනය වූ බවයි. ඔහුගේ අවසාන සටනේදී ඔහුගේ හමුදාව විසින් තනි කිරීම නිසා තම අසිපතින් ගෙල සිඳ ගෙන කාශ්ය ප දිවි තොර කර ගත් බව තවත් කතන්දරයකින් කියැවේ. සීගිරිය නිර්මාණය බෞද්ධ ප්රහජාවකගේ කාර්යයක් වූ බවත් ඊට හමුදා සහභාගිත්වයක් කිසිසේත් නොවුනු බවත් තවදුරටත් විස්තර කරන අර්ථකථනයන්ද තිබේ. පුරාණ ලංකාවේ මහායාන හා ථෙරවාද දෙපාර්ශවය අතර පැවති තරඟයේදී සීගිරි පරිශ්රරය වැදගත් ස්ථානයක් ඉසිලුවේය.